ĐỐI CHIẾU KẾT QUẢ KHẢO SÁT SIÊU ÂM TIM 2D, 3D QUA THỰC QUẢN VÀ QUA THÀNH NGỰC VỚI KẾT QUẢ CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH Ở BỆNH NHÂN HỞ VAN BA LÁ

Abstract

ĐẶT VẤN ĐỀ Hở van ba lá nhiều là một tình trạng bệnh lý van tim nặng, có tỷ lệ mới mắc khoảng 4% trong dân số1. Các bệnh nhân có hở van ba lá nhiều thường tái nhập viện vì suy tim mất bù và có tỷ lệ tử vong cao2. Hở van ba lá đã được chứng minh là yếu tố dự báo biến cố tử vong độc lập với các thông số chức năng tim khác như chức năng tâm thu thất trái, chức năng tâm thu thất phải, áp lực động mạch phổi. Nath. J và cộng sự nghiên cứu trên 5223 bệnh nhân hở van ba lá thấy có hở van ba lá vừa đến nhiều đi kèm với tỷ lệ tử vong cao hơn so với các bệnh nhân hở van ba lá nhẹ và không có hở van ba lá3. Bệnh nhân có hở van ba lá nhiều có giảm khả năng gắng sức đáng kể do suy giảm đáp ứng cung lượng tim4. Hở van ba lá nhiều cũng tác động đến khả năng sống còn dài hạn của bệnh nhân. Điều này được thấy ở những bệnh nhân hẹp van hai lá sau khi được nong van hai lá bằng bóng qua da5 và trong một nghiên cứu hồi cứu trên 5000 bệnh nhân, trong đó mức độ hở van ba lá tăng nặng có liên quan đến tỷ lệ sống thêm bất kể phân suất tống máu thất trái hoặc tăng ALĐMP. Thêm vào đó, hở van ba lá nhiều có liên quan đến tiên lượng xấu không phụ thuộc vào tuổi, chức năng tâm thu hai thất và kích thước thất phải3. Các phương pháp điều trị hở van ba lá mức độ nhiều bao gồm phẫu thuật sửa van, thay van, nhưng ở những bệnh nhân sau phẫu thuật thì tỷ lệ suy thất phải vẫn còn cao, chính vì vậy những năm gần đây các kỹ thuật can thiệp sửa van ba lá qua đường ống thông đã ra đời và phát triển, dần dần được lựa chọn để điều trị cho bệnh nhân hở van ba lá. Việc đánh giá chính xác hình thái, kích thước, mức độ hở và vị trí dòng hở là rất quan trọng cho việc lập kế hoạch, lựa chọn dụng cụ trong phẫu thuật sửa van hay can thiệp van ba lá qua đường ống thông. Theo khuyến cáo của Hiệp hội siêu âm tim Hoa Kỳ6 về xử trí bệnh van tim, phác đồ điều trị trong bệnh hở van ba lá bắt đầu với việc đánh giá hình thái và mức độ hở van. Đánh giá hình ảnh học của van ba lá luôn là vấn đề thách thức với các nhà chẩn đoán hình ảnh học và lâm sàng, bởi vì cần phải đánh giá trên các mặt cắt lệch chuẩn để khảo sát giải phẫu, tình trạng các lá van, các đường kính vòng van, chu vi và diện tích vòng van. Mặc dù có nhiều cách để ghi hình và đánh giá chức năng van ba lá, hiện nay siêu âm tim 3D có dựng hình van tim đã cho thấy đây là một kỹ thuật tiên tiến để đánh giá van ba lá. Siêu âm tim 3D còn đánh giá được chính xác mức độ nặng nhẹ của hở van ba lá. Trong các trường hợp các van tim bên trái có vôi hóa hoặc mang van nhân tạo thì việc đánh giá các van tim bên phải cũng gặp nhiều khó khăn về mặt kỹ thuật. Phương pháp chụp cắt lớp vi tính 256 dãy là một phương pháp có độ chính xác cao, cho phép khảo sát hình thái, kích thước van ba lá. Trên thế giới, có một số tác giả nghiên cứu về hình thái, kích thước van ba lá trên siêu âm 2D, 3D. Ở Việt Nam, chúng tôi chưa thấy có nghiên cứu nào về đánh giá cấu trúc và mức độ hở van ba lá. Vì thế chúng tôi muốn thực hiện nghiên cứu nghiên cứu nhằm mục đích đưa ra nhận định khách quan về phương pháp đánh giá van ba lá ở bệnh nhân hở van ba lá nhiều với mục đích đánh giá chính xác mức độ hở, cấu trúc van ba lá giúp đưa ra quyết định có can thiệp vào van ba lá hay không. Chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Đối chiếu kết quả khảo sát siêu âm tim 2D, 3D qua thực quản và qua thành ngực với kết quả chụp cắt lớp vi tính ở bệnh nhân hở van ba lá” với hai mục tiêu: 1. Khảo sát hình thái và mức độ hở van ba lá trên siêu âm tim 2D, 3D qua thực quản và qua thành ngực ở bệnh nhân hở van ba lá nhiều. 2. Đối chiếu kết quả khảo sát siêu âm tim 2D, 3D qua thực quản và qua thành ngực với kết quả chụp cắt lớp vi tính ở bệnh nhân hở van ba lá nhiều.