ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU THAY KHỚP VAI DO GÃY PHỨC TẠP ĐẦU TRÊN XƯƠNG CÁNH TAY

Abstract

Khớp vai hay khớp ổ chảo cánh tay (articulatio glenohumeralis) là loại khớp chỏm có cử động linh hoạt và rộng rãi nhất cơ thể do đó khớp vai có rất nhiều chức năng trong hoạt động của cơ thể 1,2 Phẫu thuật thay khớp vai được cân nhắc tiến hành khi khớp bị hư hỏng nặng, ảnh hưởng đến khả năng vận động thực hiện động tác và gây phiền toái cho bệnh nhân trong cuộc sống mà chủ yếu là các khó chịu do đau. Có hai nguyên nhân chính làm hỏng khớp vai cần thay khớp là: thoái hóa khớp vai và gãy xương phức tạp 3 - 4 mảnh vùng đầu trên xương cánh tay. Gãy phức tạp 3-4 mảnh đầu trên xương cánh tay chiếm 13-16% trong các gãy đầu trên xương cánh tay, và khoảng 20% trong số này cần phẫu thuật. Có nhiều phương pháp điều trị như xuyên đinh Metaizeau, nẹp vít, nẹp khóa, thay khớp vai. Mỗi phương pháp điều trị đều có những ưu nhược điểm khác nhau và những phương pháp kết hợp xương thường có tỷ lệ can xương lệch, di lệch chỏm nhiều làm giảm chức năng khớp vai ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt hàng ngày. Thay khớp vai được chỉ định cho một số trường hợp: Gãy trật 3- 4 mảnh, gãy phạm khớp chỏm xương cánh tay, (tương ứng với độ IV trở nên theo phân độ của Neer)3 gãy cổ giải phẫu di lệch ở bệnh nhân lớn tuổi, lún mặt khớp hơn 40% diện tích chỏm.4–7 Thay khớp vai là phẫu thuật phục hồi về mặt giải phẫu cho chỏm xương cánh tay và hoặc ổ chảo cánh tay, đây là phẫu thuật tái tạo lại khớp vai nên sau phẫu thuật vai sẽ bị giảm hoặc mất chức năng8. Sau phẫu thuật, nếu không được điều trị phục hồi chức năng bệnh nhân gặp rất nhiều các khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và chưa có nghiên cứu nào đánh giá kết quả của quá trình điều trị phục hồi chức năng sau thay khớp vai9,10,11. Cùng với sự phát triển của nền y học Việt Nam, tại bệnh viện Hữu nghị Việt đức đã tiến hành phẫu thuật thay khớp vai để điều trị những trường hợp gãy phức tạp đầu trên xương cánh tay những năm gần đây. Rất nhiều nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng kết quả phục hồi chức năng khớp vai phụ thuộc rất nhiều vào kỹ thuật mổ, vật liệu làm khớp vai và phương pháp phục hồi chức năng sau phẫu thuật.12,13,14. Vì vậy chúng tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài “Đánh giá kết quả phục hồi chức năng sau thay khớp vai do gãy phức tạp đầu trên xương cánh tay” với 2 mục tiêu: 1. Đánh giá kết quả phục hồi chức năng sau thay khớp vai do gãy phức tạp đầu trên xương cánh tay. 2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến kết quả phục hồi chức năng sau thay khớp vai do gãy phức tạp đầu trên xương cánh tay.