KHẢO SÁT KÍCH THƯỚC VÀ CHỨC NĂNG NHĨ TRÁI TRÊN SIÊU ÂM DOPPLER TIM 2D VÀ 3D Ở BỆNH NHÂN RUNG NHĨ CƠN

Abstract

Rung nhĩ là một loại rối loạn nhịp hay gặp và có tỷ lệ mắc tăng lên theo tuổi. Tại Mỹ, theo thống kê vào năm 20101 cho thấy có 2% bệnh nhân dưới 65 tuổi có rung nhĩ, tỉ lệ này là 9% ở các bệnh nhân trên 65 tuổi. Rung nhĩ có thể gây ra những biến chứng nặng nề làm bệnh nhân có thể tử vong hoặc tàn phế suốt đời. Rung nhĩ là nguyên nhân gây ra khoảng 5% các trường hợp đột quỵ mỗi năm. Nguy cơ mắc rung nhĩ cũng tăng lên khi có các bệnh đồng mắc như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch vành. Ở Việt Nam, tỉ lệ bệnh nhân mắc rung nhĩ ngày càng tăng, trong đó có nhiều bệnh nhân rung nhĩ cơn. Nhóm bệnh nhân này triệu chứng thường thầm lặng và khó phát hiện. Theo dõi bằng Holter điện tâm đồ có thể phát hiện rung nhĩ cơn trong một số trường hợp. Do thời gian đeo máy kéo dài và việc phân tầng các bệnh nhân có khả năng rung nhĩ cơn còn hạn chế nên số bệnh nhân được chọn để đeo Holter chưa nhiều. Hiện tại đối với bệnh nhân rung nhĩ cơn chưa có một thang điểm phân tầng nguy cơ đầy đủ. Cơ chế sinh lý bệnh của rung nhĩ rất phức tạp, bao gồm: sự khởi phát của các ổ loạn nhịp nhĩ từ các tĩnh mạch phổi, ảnh hưởng của hệ thần kinh tự động và vai trò của tái cấu trúc nhĩ trái do các bệnh đồng mắc. Sự tái cấu trúc này thường làm xơ hóa nhĩ trái gây ảnh hưởng đến chức năng nhĩ. Cộng hưởng từ là một kỹ thuật có độ chính xác cao để đánh giá mô cơ tim. Nhưng đây là một kỹ thuật đắt tiền đòi hỏi trang thiết bị hiện đại không phải lúc nào cũng áp dụng được. Một phương pháp thay thế là siêu âm tim. Sự tái cấu trúc nhĩ trái theo thời gian ở các bệnh nhân rung nhĩ mạn tính có thể được phát hiện nhờ siêu âm tim. Tuy nhiên sự tái cấu trúc nhĩ trái ở bệnh nhân rung nhĩ cơn rất khó phát hiện. Trong siêu âm tim thường qui chỉ có đường kính nhĩ trái ở mặt cắt trục dọc cạnh ức là thường được đo đạc, chưa phản ánh đầy đủ sự thay đổi hình dạng và chức năng nhĩ trái trong không gian ba chiều. Siêu âm tim 3D thể hiện rõ tính ưu việt khi khắc phục được nhược điểm của siêu âm 2D. Sử dụng siêu âm 3D có thể phát hiện được các biến đổi cấu trúc kín đáo ở bệnh nhân rung nhĩ cơn, qua đó đưa ra các thông số đánh giá chức năng nhĩ trái ở nhóm bệnh nhân này. Trên thế giới có nghiên cứu của Mathieu Schaaf2 cho thấy mối tương quan giữa các kích thước nhĩ trái và rung nhĩ cơn. Tại Việt Nam, nghiên cứu của Đỗ Văn Chiến3 trên siêu âm tim 2D cho thấy chức năng trữ máu và dẫn máu của nhĩ trái ở bệnh nhân rung nhĩ mạn tính giảm so với người bình thường. Cho đến nay chưa có một nghiên cứu nào ở Việt Nam về kích thước và chức năng nhĩ trái ở bệnh nhân rung nhĩ cơn. Vì vậy chúng tôi thực hiện nghiên cứu đề tài: “Khảo sát kích thước và chức năng nhĩ trái ở bệnh nhân rung nhĩ cơn trên siêu âm tim 2D và 3D” với hai mục tiêu sau: 1. Khảo sát kích thước và chức năng nhĩ trái trên siêu âm Doppler tim 2D và 3D ở bệnh nhân rung nhĩ cơn. 2. Tìm hiểu sự khác biệt giữa kích thước và chức năng nhĩ trái trên siêu âm tim 2D và 3D ở các bệnh nhân rung nhĩ cơn so với nhóm chứng.