ỨNG DỤNG DẤU ẤN MIỄN DỊCH VIMENTIN BỘC LỘ CHUYỂN DẠNG TRUNG MÔ CỦA UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN DẠ DÀY

Abstract

Ung thư dạ dày (UTDD) là một trong những ung thư (UT) phổ biến nhất trên thế giới, theo ước tính của cơ quan nghiên cứu UT quốc tế (IARC) năm 2018, thế giới có khoảng hơn 18 triệu người mắc mới UT, trong đó có hơn 1 triệu ca mắc UTDD (chiếm 5,7%).1 Ở Việt Nam UTDD là bệnh có tỷ lệ tử vong cao sau UT gan và UT phổi. Năm 2018, số người tử vong do UTDD là 15.065 người (chiếm 13,1%).2 Sự xâm lấn và di căn là nguyên nhân chính gây tử vong của UTDD. Một số nghiên cứu đã cho thấy cơ chế tiềm ẩn trong xâm lấn, di căn và tái phát có liên quan đến chuyển dạng biểu mô – trung mô (epithelial –mesenchymal transition).3 Chuyển dạng biểu mô – trung mô (EMT) là một quá trình sinh học trong đó các tế bào biểu mô có được kiểu hình của tế bào trung mô bao gồm mất tiếp xúc màng đáy tế bào, phân cực cấu trúc của chúng, tăng tính linh hoạt của tế bào từ đó chúng dễ dàng xâm nhập tới các vị trí khác nhau trong cơ thể. Cũng thông qua quá trình này nó thể thúc đẩy xâm lấn hoặc di căn của ung thư.3–5 Vimentin đã được ghi nhận là chất đánh dấu cho sự chuyển dạng biểu mô - trung mô (EMT). Vì vậy, Vimentin là một dấu ấn hữu ích trong việc xác định mức độ di căn, xâm lấn của các bệnh UT nói chung và UTDD nói riêng.6,7 Việc ứng dụng dấu ấn miễn dịch Vimentin bộc lộ chuyển dạng trung mô trong UTBM tuyến dạ dày sẽ góp phần dự đoán di căn, xâm lấn sớm của UTDD. Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về sự biểu hiện của Vimentin trong bộc lộ chuyển dạng trung mô biểu mô của UTBM tuyến dạ dày.6–8 Tại Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về bệnh UTDD cả về hình thái MBH và HMMD, tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào nói về ứng dụng của Vimentin trong bộc lộ chuyển dạng trung mô của UTBM tuyến dạ dày. Từ thực tế trên chúng tôi lựa chọn đề tài “Ứng dụng dấu ấn miễn dịch Vimentin bộc lộ chuyển dạng trung mô của ung thư biểu mô tuyến dạ dày” với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm mẫu phản ứng với dấu ấn Vimentin theo quy trình nhuộm của máy nhuộm tự động Benchmark XT. 2. Xác định tỷ lệ mẫu dương tính với dấu ấn Vimentin của tế bào u và đối chiếu với độ mô học, typ mô học, giai đoạn bệnh sau phẫu thuật (pT) của tổn thương.