NGHIÊN CỨU ĐIỀU TRỊ PHẤU THUẬT U BUỒNG TRỨNG Ở PHỤ NỮ CÓ THAI TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG

Abstract

Khối u buồng trứng là một loại khối u của cơ quan sinh dục nữ, có tần suất gặp khá lớn và có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hay gặp nhất trong độ tuổi hoạt động sinh sản1. Bệnh thường không điển hình về mặt triệu chứng, nhiều khi tiến triển rất âm thầm, lặng lẽ trong thời gian dài. Người bệnh có thể tự sờ thấy khối u hoặc được phát hiện khi đi khám sức khỏe định kỳ, khám phụ khoa, khám thai. Thậm chí khi có biến chứng: Xoắn nang, vỡ nang, chảy máu, chèn ép, vô sinh … thì mới phát hiện ra. Khối u đa dạng về tổ chức học và khó xác định về tiên lượng. Khối u có thể là cơ năng hay thực thể, lành tính hoặc ác tính. Chẩn đoán khối u buồng trứng thường không khó nhưng đòi hỏi phải chẩn đoán đúng và có thái độ xử trí kịp thời, đặc biệt là đối với những khối u ác tính, và đặc biệt hơn nữa là ở phụ nữ mang thai, nhằm tránh gây ra những biến cố nghiêm trọng cho mẹ và cho thai. Tất cả các thể của khối u buồng trứng đều có thể gặp trong thời kỳ thai nghén nhưng hay gặp nhất là u nang bì chiếm khoảng 43%2. Tỷ lệ khối u buồng trứng thời kỳ mang thai như tại Hoa Kỳ là 1/160 – 1/130 phụ nữ theo William. H. Parller3, tại Australia là 1/653 phụ nữ theo Dubois.A4, nói chung tỷ lệ này ở các nước khác dao động từ 2% - 5%, tại Việt Nam là 4,33% theo Đinh Thế Mỹ5, dao động từ 4,33% - 6,59%. Mối liên quan giữa khối u và thai nghén rất chặt chẽ và tác động lẫn nhau. Khối u buồng trứng có thể gây sẩy thai, đẻ non, khối u tiền đạo … mặt khác trong quá trình thai nghén khối u có thể gây tai biến như: Xoắn u, vỡ u, chảy máu hay chèn ép, nhiễm trùng6.... Khối u buồng trứng ở phụ nữ có thai là một vấn đề được các thầy thuốc thực hành rất quan tâm, ngoài việc xử trí khối u còn phải chú trọng đến việc ảnh hưởng đối với thai như thế nào? Vấn đề phẫu thuật khối UBT trong thai kỳ vẫn là một thách thức đối với các phẫu thuật viên. Nhiều tài liệu đã ghi nhận những nguy cơ đối với mẹ như: Chảy máu, nhiễm khuẩn, tổn thương tử cung, tổn thương các cơ quan trong ổ bụng, rối loạn huyết động, giảm tưới máu tử cung … Các nguy cơ đối với con như: Toan máu, giảm oxy máu, rối loạn huyết động … dẫn tới tăng tỷ lệ thai chết lưu, tăng tỷ lệ trẻ sinh non. Trong thời gian qua, có rất nhiều nghiên cứu của nhiều tác giả trong và ngoài nước quan tâm đến đề tài về khối u buồng trứng và thai nghén; các tác giả cũng tập trung vào nghiên cứu: Đặc điểm dịch tễ học, hướng xử trí khối u … và cũng đưa ra được nguyên tắc xử trí cơ bản nhất. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn tồn tại hai trường phái về hướng xử trí khối u buồng trứng ở phụ nữ có thai. Một là nên mổ vào tuần 16 - 20 của thai kỳ (tránh nang cơ năng và giảm được tỷ lệ sảy thai và đẻ non)7. Một số tác giả khác lại cho rằng chỉ nên can thiệp khối u khi có các biến chứng xảy ra, nhằm tránh gây những ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của người mẹ và thai nhi. Đến nay, sự phát triển của các kỹ thuật can thiệp hiện đại (đặc biệt là phẫu thuật nội soi) cũng như trình độ chuyên môn được nâng cao thì việc xử trí khối u buồng trứng bằng phẫu thuật ngày càng gia tăng. Tuy nhiên chưa có nhiều nghiên cứu về các biến chứng của phẫu thuật u buồng trứng trên phụ nữ có thai. Do vậy chúng tôi tiến hành đề tài: “Nghiên cứu điều trị phẫu thuật u buồng trứng ở phụ nữ có thai tại bệnh viện Phụ Sản Trung ương” với hai mục tiêu: 1. Mô tả một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng ở thai phụ có u buồng trứng điều trị phẫu thuật tại bệnh viện Phụ Sản Trung ương. 2. Kết quả phẫu thuật và kết cục thai kỳ ở thai phụ phẫu thuật u buồng trứng tại bệnh viện Phụ Sản Trung ương.