ĐÁNH GIÁ ĐẶC ĐIỂM TỔN THƯƠNG ĐỘNG MẠCH VÀNH Ở BỆNH NHÂN HẸP ĐỘNG MẠCH CẢNH ĐƯỢC CAN THIỆP NỘI MẠCH TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI TỪ THÁNG 01/ 2015 ĐẾN THÁNG 8/2020

Abstract

Vữa xơ mạch máu là một bệnh mang tính chất hệ thống toàn thân, ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như đái thái đường, tăng huyết áp, béo phì, hút thuốc lá… vì vậy bệnh lý hẹp động mạch cảnh và hẹp ĐMV đều cùng liên quan đến nhiều yếu tố giống nhau, chính vì thế bệnh lý vỡ xơ gây hẹp ĐMV có thể có liên quan chặt chẽ với hẹp động mạch khác trong cơ thể. Cùng với sự phát triển của tim mạch can thiệp, can thiệp nội mạc động mạch cảnh đã được nghiên cứu và có nhiền tiến bộ, cải tiến về kĩ thuật, dụng cụ, đặc biệt là sự xuất hiện của dụng cụ bảo vệ não. Các nghiên cứu CAVATAS1, nghiên cứu SAPPHIRE2... đã chứng minh tính hiệu quả và an toàn của đặt stent điều trị hẹp động mạch cảnh. Từ kết quả của những nghiên cứu này, kỹ thuật đặt stent động mạch cảnh đã được Cục Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm Hoa Kỳ chấp thuận và áp rộng rãi trên thế giới. Bệnh ĐMV là một trong những nguyên nhân dẫn đến tăng nguy cơ tử vong sớm cũng như tử vong muộn ở bệnh nhân phẫu thuật ngoài tim bao gồm cả bệnh nhân can thiệp mạch mạch cảnh hẹp3. Tỷ lệ biến chứng nhồi máu cơ tim ở bệnh nhân phẫu thuật ngoài tim cao hơn khoảng 3 lần ở nhóm bệnh nhân có bệnh tim thiếu máu cục bộ và khoảng 81 % bệnh nhân có biến chứng nhồi máu cơ tim sau phẫu thuật hay tử vong ở nhóm bệnh nhân phẫu thuật mạch máu là có tắc hoàn toàn mãn tính ĐMV4. Ở nhóm bệnh nhân có hẹp mạch vành trên 70% thì tỷ lệ nhồi máu cơ tim sau phẫu thuật hay tử vong do tim mạch đều tăng trên 3 lần so với nhóm không có hẹp ĐMV5. Vì vậy việc đánh giá, tiên lượng tổn thương ĐMV có hay không có kèm theo ở bệnh nhân can thiệp nội mạc mạch cảnh có vai trò rất quan trong trong việc dự phòng biến cố tim mạch, tử vong cũng như tiên lượng bệnh nhân sau can thiệp. Do điều kiện về phương tiện, tài chính ở Việt Nam còn nhiều khó khăn nên việc chụp ĐMV để đánh giá tổn thương ở bệnh nhân có can thiệp mạch cảnh không phải lúc nào cũng thực hiện được. Vì vậy việc tiên lượng bệnh nhân cần chụp ĐMV hay không ở bệnh nhân có can thiệp động mạch cảnh là một vấn đề hết sức quan trọng và có ý nghĩa thực tiễn trong thực hành lâm sàng. Chính vì các yếu tố trên, chúng tôi tiến hành đề tài nghiên cứu “Đánh giá đặc điểm tổn thương ĐMV ở bệnh nhân hẹp động mạch cảnh được can thiệp nội mạch tại bệnh viện Đại học y Hà Nội từ tháng 01/ 2015 đến tháng 8/2020” với mục tiêu sau: 1. Đánh giá tỷ lệ hẹp ĐMV ở bệnh nhân hẹp động mạch cảnh được can thiệp. 2. Nghiên cứu mối tương quan hẹp ĐMV với một số yếu tố nguy cơ tim mạch ở bệnh nhân hẹp động mạch cảnh được can thiệp nội mạch.