NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ GIẢM ĐAU SAU PHẪU THUẬT ĐẠI TRỰC TRÀNG CỦA PHƯƠNG PHÁP GÂY TÊ CƠ VUÔNG THẮT LƯNG DƯỚI HƯỚNG DẪN SIÊU ÂM

Abstract

Kiểm soát đau sau mổ luôn là mong muốn của bệnh nhân trong đó có các bệnh nhân phải phẫu thuật cắt u đại trực tràng. Ngoài yếu tố nhân đạo, các ảnh hưởng về mặt tâm lý, giảm đau không hiệu quả còn có thể gây ra nhiều rối loạn tại các hệ thống cơ quan trong cơ thể (đặc biệt là hô hấp, tuần hoàn, đông máu, miễn dịch), từ đó góp phần làm tăng tỉ lệ biến chứng thậm chí là tử vong liên quan đến phẫu thuật1,2, 34. Theo CNNC (National Comprehensive Cancer Network) ung thư đại trực tràng là một trong bốn loại ung thư có tỷ lệ cao nhất, là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 2 sau ung thư phổitại Hoa Kỳ5. Cũng theo tổ chức ung thư thế giới (Globocan 2018), tỷ lệ ung thư đại trực tràng là 8.9% đứng thứ 5 trong tổng số ung thư và là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 36tại Việt Nam, phẫu thuật là phương pháp tối ưu nhất để loại bỏ khối u khỏi cơ thể7. Phẫu thuật cắt u đại trực tràng gây đau đớn nhiều cho bệnh nhân, do vậy giảm đau sau mổ cho bệnh nhân là cần thiết góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả phẫu thuật89, 10. Gây tê khối cơ vuông thắt lưng là một kỹ thuật gây tê vùng mới được bác sỹ gây mê Rafael Blanco mô tả lần đầu tiên vào năm 200711và ngày càng được nghiên cứu và áp dụng rộng rãitrong giảm đau sau ổ bằng cách tiêm thuốc tê một lần hay truyền thuốc tê liên tục7, 8, 9. Khối cơ vuông thắt lưng là một phần của thành bụng sau được bao bọc xung quanh bởi mạc ngực lưng có các nhánh thần ngoại biên từ T6 đến L2- L3 đi qua, do đó khi gây tê khối cơ này có tác dụng phong bế cảm giác khu vực tương ứng12,13,14.. Nghiên cứu về gây tê cơ vuông thắt lưng đang được cộng đồng các bác sỹ gây mê quan tâm và ứng dụng cho các phẫu thuật vùng bụng giữa, dưới và chậu hông15. Tại Việt Nam vài năm gần đây đã sử dụng máy siêu âm vào gây tê vùng và đã đem lại hiệu quả cao trong việc giảm đau sau mổ cho bệnh nhân16,17.Đặc điểm của phẫu thuật cắt khối u đại trực tràng là vùng mổ chủ yếu là dưới rốn, bệnh nhân bị bệnh này thường là người già, thể trạng có thể bị suy kiệt do bệnh gây ra. Theo y văn, phương pháp giảm đau sau mổ cho các phẫu thuật đại trực tràng bằng gây tê ngoài màng cứng vẫn được xem là có hiệu quả nhất, nhưng kỹ thuật này có tỷ lệ thất bại cao ở bệnh nhân cao tuổi, dễ bị các biến chứng như tụt huyết áp, nguy hiểm hơn là có thể gặp biến chứng gây hậu quả nghiêm trọng như tụ máu ngoài màng cứng, áp xe ngoài màng cứng với tỷ lệ 1/6.000- 1/8.000 18, 19, 20. Không giống như gây tê ngoài màng cứng, gây tê cơ vuông thắt lưng không đi vào cột sống mà vẫn ức chế dẫn truyền cảm giác từ T6 đến L1- L3 do đó có tác dụng giảm đau toàn bộ vùng mổ dưới rốn và có thể an toàn hơn giảm đau ngoài màng cứng19. Hiện nay tại Việt Nam chưa thấy có nghiên cứu về gây tê cơ vuông thắt lưng để giảm đau sau mổ cho phẫu thuật đại trực tràng chính vì vậy chúng tôi thực hiện đề tài: Nghiên cứu hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật đại trực tràng của phương pháp gây tê cơ vuông thắt lưng dưới hướng dẫn siêu âm nhằm mục tiêu: 1. Đánh giá hiệu quả giảm đau sau phẫu thuật đại tràng trái và trực tràng của phương pháp gây tê cơ vuông thắt lưng QL2 hai bên bằng thuốc anaropin 0,25% dưới hướng dẫn siêu âm. 2. Đánh giá tác dụng không mong muốn của phương pháp này.