CHẨN ĐOÁN TRƯỚC SINH VIÊM PHÚC MẠC THAI NHI BẰNG SIÊU ÂM TẠI BỆNH VIỆN PHỤ SẢN TRUNG ƯƠNG

Abstract

Viêm phúc mạc thai là một viêm hóa học phản ứng vô khuẩn của phúc mạc do dịch ruột của thai đi qua lỗ thủng của ống tiêu hóa của thai1. Tỉ lệ mắc khoảng 1: 35 000 ca đẻ sống, bệnh có thể chẩn đoán trước sinh và được điều trị sau sinh mang lại nhiều kết quả tới sự phát triển sau này của trẻ. Viêm phúc mạc thai là một tình trạng hiếm gặp với các bệnh lý không đồng nhất, nguyên nhân chủ yếu là do tắc ruột hoặc do tổn thương mạch máu tới ruột non. Một vài nguyên nhân khác có thể do xoắn ruột, thoát vị nội ruột, dây chằng ruột bẩm sinh, túi thừa Meckel, bệnh Hirschsprung, bệnh xơ nang. Cũng có thể do nhiễm trùng Parvovirus B19 gây thiếu máu thai, viêm mạch máu gây ra thủng ruột thai.2 Tỷ lệ tử vong của bệnh trước những năm 90 còn cao, khoảng 80-90%3. Ngày nay nhờ sự nhận biết sớm về sinh bệnh học và sự quản lý chăm sóc trước và sau sinh cùng các tiến bộ về ngoại khoa, hồi sức sơ sinh mà tỷ lệ tử vong đã giảm xuống còn khoảng 10% ở các nước phát triển4. Tại Việt Nam, một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong của viêm phúc mạc thai là 17,4% các trường hợp dị tật ống tiêu hóa, đứng thứ 3 sau tỷ lệ bệnh nhân teo thực quản và dị tật hậu môn – trực tràng 2 Tỷ lệ nam và nữ có sự khác biệt tùy từng nghiên cứu của các tác giả khác nhau. Theo tác giả Uchida năm 2015 tỷ lệ nam/ nữ là 9/65, của Caro-Domínguez P năm 20186 là 22/15; của Vũ Thị Vân Yến năm 2017 tỷ lệ nữ là 42,9%, tỷ lệ nam là 57,1% 2 . Ngược lại theo nghiên cứu của tác giả Nam S. H.7 số bệnh nhân nam ít hơn bệnh nhân nữ với tỷ lệ nam/nữ là 17/24 và của tác giả Chan K. L. năm 2005 tỷ lệ nam/nữ là 2/58. Đa số dị dạng ống tiêu hóa cần phải can thiệp ngay sau sinh, nếu không được chẩn đoán sớm và phẫu thuật ở thời điểm thích hợp thì trẻ có thể sẽ tử vong vì các biến chứng. Các phương pháp chẩn đoán bao gồm siêu âm trước sinh, khám lâm sàng và X-quang sau sinh Trước đây, phần lớn viêm phúc mạc thai được chẩn đoán sau sinh. Ngày nay, trên thế giới cũng như ở Việt Nam siêu âm trong chẩn đoán trước sinh được ứng dụng rộng rãi vì bệnh lý này của thai nhi có biểu hiện hình ảnh siêu âm và được nhận biết bằng các dấu hiệu khá đặc trưng. Chính vì vậy, việc ứng dụng siêu âm để chẩn đoán trước sinh bệnh lý này rất có ý nghĩa. Việc chẩn đoán sớm giúp các bác sĩ sản- bác sĩ ngoại nhi chủ động, có kế hoạch điều trị đúng, kịp thời cho trẻ sơ sinh nhằm tránh các biến chứng và giảm nguy cơ tử vong. Chính vì những lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài : “Chẩn đoán trước sinh viêm phúc mạc thai nhi bằng siêu âm tại bệnh viện phụ sản trung ương” với mục tiêu sau: 1: Mô tả các hình ảnh siêu âm chẩn đoán trước sinh của viêm phúc mạc thai. 2: Nhận xét thái độ xử trí đối với những trường hợp trên.