NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CỘNG HƯỞNG TỪ KHUẾCH TÁN TRONG CHẨN ĐOÁN UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT

Abstract

Ung thư tuyến tiền liệt (UTTTL) là ung thư phổ biến thứ hai ở nam giới, thường gặp ở các nước Âu-Mỹ. Theo GLOBOCAN 2018, mỗi năm ước tính thế giới có khoảng 1.276.106 ca mắc mới, chiếm khoảng 7,1% trong các loại ung thư được chẩn đoán và khoảng 358.989 ca tử vong 1. Việt Nam tuy nằm trong số các nước có tỷ lệ UTTTL không cao nhưng theo ước tính của tổ chức y tế thế giới (WHO) năm 2018, số ca mắc mới ở Việt Nam mỗi năm là khoảng 3959 người, trong đó số ca tử vong là khoảng 1873 người. 1 Trước đây chẩn đoán UTTTL dựa trên cơ sở định lượng PSA trong máu và xác định giai đoạn trên lâm sàng dựa vào thăm trực tràng (DRE), chẩn đoán xác định thường được thực hiện bằng việc sinh thiết hệ thống dưới hướng dẫn siêu âm qua đường trực tràng (TRUS). Tuy nhiên mỗi phương pháp này đều có một số nhược điểm: DRE có độ nhạy thấp (37%) và giá trị dự báo dương tính thấp khi PSA nằm trong khoảng 0-3ng/ml 2. Định lượng PSA có độ nhạy cao hơn DRE 3 tuy nhiên độ đặc hiệu thấp, vì PSA có thể dương tính giả trong một số trường hợp như viêm hoặc quá sản lành tính tuyến tiền liệt (QSLT) 4. Sinh thiết TTL dưới hướng dẫn của siêu âm qua ngả trực tràng bỏ sót 35% tổn thương trong lần sinh thiết đầu tiên 5 và 46% tổn thương bị đánh giá điểm Gleason dưới mức6. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh cộng hưởng từ tuyến tiền liệt (CHT TTL) khi kết hợp chuỗi xung đánh giá hình thái giải phẫu (T2W độ phân giải cao) với các chuỗi xung đánh giá về chức năng (chuỗi xung khuếch tán DWI, chuỗi xung có tiêm thuốc đối quang từ động DCE) có vai trò quan trọng trong việc phát hiện, định vị, phân giai đoạn và đánh giá sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt một cách không xâm lấn với độ chính xác rất cao.7 8 Theo phiên bản PI-RADS 2.0 và 2.1, chuỗi xung CHT khuếch tán DWI và bản đồ ADC đã được khuyến cáo là chuỗi xung chủ đạo trong chẩn đoán ung thư vùng ngoại vi và là chuỗi xung bổ trợ (cho chuỗi xung T2W) trong chẩn đoán ung thư vùng chuyển tiếp của tuyến tiền liệt. Hơn nữa, giá trị định lượng khuếch tán ADC đã được chứng minh là có mối tương quan chặt chẽ với điểm Gleason, cũng chính là với mức độ ác tính của UTTTL. 9 Những năm gần đây đã có nhiều nghiên cứu trên thế giới dựa vào cộng hưởng từ khuếch tán để chẩn đoán UTTTL và phân biệt với các tổn thương khác ở TTL. Tuy nhiên, trong nước hiện chưa có nhiều đề tài nghiên cứu đầy đủ về vai trò của cộng hưởng từ khuếch tán trong chẩn đoán và đánh giá độ ác tính của UTTTL. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu giá trị cộng hưởng từ khuếch tán trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt” với 2 mục tiêu: 1. Mô tả giá trị cộng hưởng từ trong ung thư tuyến tiền liệt . 2. Xác định giá trị của cộng hưởng từ khuếch tán định tính và định lượng trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt.