ĐẶC ĐIỂM NẢY CHỒI U VÀ GIẢI PHẪU BỆNH UNG THƯ BIỂU MÔ TUYẾN DẠ DÀY

Abstract

Ung thư biểu mô dạ dày là u ác tính xuất phát từ biểu mô dạ dày, trong đó ung thư biểu mô tuyến chiếm khoảng 90%1,2. Đây là một loại ung thư thường gặp và là một trong những nguyên nhân hàng đầu về tử vong do ung thư. Năm 2018, trên toàn thế giới, ung thư dạ dày đứng thứ 5 về số ca mắc mới và đứng thứ 3 về số ca tử vong trong các bệnh ung thư, với tỷ lệ mắc ở nam cao gấp đôi nữ3. Khu vực Đông Á đứng đầu về tỷ lệ mắc mới ung thư dạ dày trên cả hai giới với 32,1 trường hợp ở nam và 13,2 trường hợp ở nữ trên 100000 dân3. Gánh nặng bệnh tật từ ung thư dạ dày cũng rất to lớn. Theo Fitzmaurice và cộng sự, từ 1990 đến 2016, số năm sống khỏe mạnh bị mất đi do ung thư dạ dày trên toàn cầu là 18,3 triệu, trong đó 98% là do tử vong sớm4. Tại Việt Nam, theo số liệu của GLOBOCAN năm 2018, ung thư dạ dày đứng thứ 3 cả về số ca mắc mới và số ca tử vong với tỷ lệ nam/nữ xấp xỉ 2,35. Có sự khác biệt về tỷ lệ ung thư dạ dày tại các vùng trong cả nước6,7. Tiên lượng ung thư dạ dày theo giai đoạn bệnh dựa trên mức độ xâm nhập của khối u, số hạch di căn, và tình trạng di căn xa của phân loại TNM là phương pháp thông dụng nhất. Tuy vậy tỷ lệ di căn hạch cao (3-20%) cũng như tỷ lệ tái phát cao (2-35%) ngay cả trong ung thư dạ dày sớm cho thấy còn có vai trò của các yếu tố khác trong phân tầng nguy cơ ung thư dạ dày8,9. Trong những năm gần đây, một số đặc điểm hình thái vi thể cũng bắt đầu được sử dụng trong tiên lượng ung thư dạ dày. Một trong số đó đang ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm là hiện tượng nảy chồi u - Tumor budding. Nảy chồi u được định nghĩa là tế bào u đơn lẻ hoặc cụm từ 2 đến 4 tế bào u trên diện xâm lấn của khối u10. Nảy chồi u độ cao đã được xác định là một yếu tố tiên lượng xấu của ung thư đại trực tràng cũng như được chứng minh là có sự liên hệ với tiên lượng xấu trong nhiều loại ung thư khác như ung thư vú, ung thư tụy, ung thư biểu mô vảy vùng đầu cổ10–14. Trên ung thư dạ dày, một số nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy có sự liên quan giữa nảy chồi u độ cao với độ sâu xâm nhập của khối u, số hạch di căn, giai đoạn bệnh, độ mô học, và thời gian sống thêm15–18. Trong ung thư dạ dày sớm, nảy chồi u cũng là một yếu tố độc lập trong dự đoán tình trạng di căn hạch19. Các kết quả trên cho thấy vai trò quan trọng và tính ứng dụng cao của nảy chồi u trong tiên lượng và điều trị ung thư. Tuy nhiên tại Việt Nam, nảy chồi u vẫn còn là một khái niệm mới và chưa có nhiều nghiên cứu về nảy chồi u trên ung thư nói chung và trên ung thư dạ dày nói riêng. Do đó tôi thực hiện đề tài “Đặc điểm nảy chồi u và giải phẫu bệnh Ung thư biểu mô tuyến dạ dày” với hai mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm nảy chồi u và mô bệnh học ung thư biểu mô tuyến dạ dày. 2. Đối chiếu đặc điểm nảy chồi u với một số đặc điểm giải phẫu bệnh ung thư biểu mô tuyến dạ dày.