ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA PHƯƠNG PHÁP TIÊM THẨM PHÂN LỖ LIÊN HỢP DƯỚI HƯỚNG DẪN CỦA DSA TRONG GIẢM ĐAU RỄ CỘT SỐNG THẮT LƯNG

Abstract

Đau rễ cột sống thắt lưng là bệnh rất thường gặp trong thực hành lâm sàng, tỉ lệ gặp từ 1.6-43%1. Bệnh gây ảnh hưởng đáng kể lên xã hội, kinh tế và y tế2, 3. Triệu chứng lâm sàng điển hình là đau lưng lan xuống chi dưới theo đường đi rễ thần kinh, có thể kèm theo rối loạn cảm giác, vận động và teo cơ4. Sinh lý bệnh của đau rễ thần kinh vẫn chưa được hiểu biết đầy đủ, các giả thuyết hiện nay nói nhiều đến hiện tượng chèn ép và phản ứng viêm của rễ thần kinh 5. Trong đánh giá chèn ép rễ thần kinh, đã có nhiều phương pháp được sử dụng như chụp X- quang cột sống thắt lưng, chụp CLVT, chụp tủy cản quang. Trong đó, chụp CHT cột sống thắt lưng là một kỹ thuật thăm khám không xâm lấn, không dùng tia xạ và có giá trị cao trong chẩn đoán chèn ép rễ thần kinh hiện đang được áp dụng rộng rãi trên lâm sàng6 Ngày nay có nhiều lựa chọn điều trị bệnh đau cột sống thắt lưng: nội khoa, ngoại khoa, vật lý trị liệu, đông y, phục hồi chức năng… Mỗi phương pháp có ưu, nhược điểm riêng, chỉ định cần phù hợp với đặc điểm lâm sàng của BN và trong nhiều trường hợp cần phối hợp nhiều phương pháp hợp lý để đạt hiệu quả điều trị. Trong đó, tiêm thẩm phân rễ cột sống thắt lưng được nghiên cứu khá nhiều trên thế giới và được xem là phương pháp điều trị giảm đau có hiệu quả7, 8 Tiêm thẩm phân LLH dưới hướng dẫn DSA là phương pháp can thiệp hiện đại, ít xâm lấn nhầm mục đích đưa thuốc tê và corticosteroid vào khoang ngoài màng cứng qua lỗ liên hợp bằng kim tiêm tủy sống. Phương pháp này được cho là có ưu thế về độ chính xác và hạn chế tai biến nhờ kiểm soát tốt đầu kim và chụp kiểm tra bao rễ dưới DSA9. Tuy nhiên ở Việt Nam phương pháp này vẫn chưa được áp dụng rộng rãi, chỉ triển khai thực hiện tại một số ít bệnh viện lớn, còn thiếu nghiên cứu về tính hiệu quả và an toàn khi áp dụng ở điều kiện Việt Nam, đặc biệt là ở nhóm bệnh nhân cao tuổi. Bệnh viện Hữu Nghị là một cơ sở có đặc thù chăm sóc bệnh nhân cao tuổi, tỉ lệ thoái hóa cột sống thắt lưng và đau rễ thần kinh thắt lưng cao, có kinh nghiệm trong thực hiện kỹ thuật tiêm thẩm phân. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Đánh giá hiệu quả của phương pháp tiêm thẩm phân lỗ liên hợp dưới hướng dẫn của DSA trong giảm đau rễ cột sống thắt lưng”. Nghiên cứu này bao gồm hai mục tiêu: 1. Nhận xét đặc điểm lâm sàng, hình ảnh cộng hưởng từ ở BN có chỉ định tiêm thẩm phân lỗ liên hợp CSTL 2. Đánh giá hiệu quả giảm đau của phương pháp tiêm thẩm phân lỗ liên hợp cột sống thắt lưng dưới hướng dẫn DSA.