ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG CỦA BÀI THUỐC BỔ ÂM ÍCH KHÍ TIỄN” TRÊN BỆNH NHÂN HẠ TRĨ THỂ KHÍ HUYẾT HƯ

Abstract

Bệnh trĩ là hiện tượng các mạch máu vùng hậu môn căng to, dễ chảy máu và là một bệnh thường gặp trong các bệnh lý hậu môn trực tràng 1,2,3. Năm 2008 – 2009, chương trình chăm sóc sức khỏe toàn quốc ở Áo đã sàng lọc ung thư đại trực tràng tại bốn tổ chức y tế, bệnh trĩ chiếm 38,93% trong số 976 người tham gia 4. Ở Mỹ, bệnh trĩ chiếm khoảng 5% dân số và gần 50% dân số trên 50 tuổi 5. Theo thống kê tại phòng khám hậu môn trực tràng của khoa phẫu thuật tiêu hóa Bệnh viện Việt Đức, bệnh trĩ chiếm tỷ lệ 45% số bệnh nhân đến khám về hậu môn trực tràng 6. Điều tra dịch tễ học của Nguyễn Mạnh Nhâm và cộng sự ở 5 tỉnh miền Bắc phát hiện được 1446/2651 người dân mắc bệnh trĩ chiếm tỷ lệ 55% 7. Theo y học hiện đại (YHHĐ), việc chẩn đoán xác định bệnh trĩ dựa vào nội soi hậu môn trực tràng. Điều trị bệnh trĩ tùy từng trường hợp có thể lựa chọn phương pháp bằng nội khoa, thủ thuật hay phẫu thuật. Chỉ định điều trị các loại trĩ: trĩ ngoại điều trị nội khoa, trĩ ngoại có biến chứng nhiễm trùng, lở loét hay tắc mạch điều trị bằng thủ thuật hoặc phẫu thuật; trĩ nội điều trị nội khoa, quang đông hồng ngoại, thắt vòng cao su, cắt trĩ… ; trĩ sa nghẹt điều trị nội khoa đến khi búi trĩ hết phù nề, sau đó phẫu thuật cắt trĩ 1,8. Theo y học cổ truyền (YHCT), bệnh trĩ có bệnh danh là Hạ trĩ và là một trong những bệnh thường gặp trong các bệnh ngoại khoa của YHCT. Điều trị bệnh trĩ theo YHCT rất đa dạng: phương pháp không dùng thuốc như châm cứu và các phương pháp dùng thuốc (thuốc uống, thuốc ngâm, thuốc đắp, thuốc bôi). Bài thuốc “Bổ âm ích khí tiễn” của Trương Trọng Cảnh là bài thuốc cổ phương được tác giả Khang Tỏa Bân ghi chép trong cuốn “Trương Cảnh Nhạc y phương tinh yếu” 9. Bài thuốc có tác dụng bổ trung ích âm, thăng dương cử hãm và được sử dụng nhiều trên lâm sàng trong điều trị Hạ trĩ thể khí huyết hư. Tuy nhiên, hiện tại chưa có nghiên cứu khoa học nào đánh giá tác dụng về bài thuốc này. Vì vậy, chúng tôi nghiên cứu đề tài này với hai mục tiêu sau: 1. Đánh giá tác dụng của bài thuốc Bổ âm ích khí tiễn trên bệnh nhân hạ trĩ thể khí huyết hư. 2. Theo dõi tác dụng không mong muốn của bài thuốc Bổ âm ích khí tiễn trên lâm sàng và cận lâm sàng.