ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG HẠ ACID URIC MÁU CỦA FEBUXOSTAT Ở BỆNH NHÂN BỆNH THẬN MẠN

Abstract

Tổn thương thận mạn tính là quá trình bệnh lý tiến triển liên tục mà hậu quả cuối cùng là suy thận giai đoạn cuối, cho dù tổn thương ban đầu ở cầu thận hay ở ống kẽ thận ,1 Các tác giả nhận thấy có hàng loạt các yếu tố tham gia thúc đẩy tổn thương thận tiến triển như chế độ ăn giàu đạm, hoạt hóa các hệ thống renin-angiotensin trong thận, tăng huyết áp, thiếu máu, acid uric…2. Trong đó acid uric là một trong những mắt xích quan trọng trong vòng xoắn bệnh lý thận, vừa là nguyên nhân vừa là hậu quả của quá trình suy thận mạn 3.Các nghiên cứu thực nghiệm và lâm sàng cho thấy sự rối loạn acid uric máu, lipoprotein máu, thiếu máu, tăng huyết áp,… có mối liên quan chặt chẽ với nhau và là một trong nhiều yếu tố nguy cơ quan trọng đối với sự tiến triển của bệnh thận cũng như các biến chứng nguy nhiểm ở bệnh nhân suy thận mạn 2,4. Theo Emmerson BT (1992), bệnh thận do Gút tiến triển không liên tục do các tác nhân tác động như nồng độ acid uric, lắng động acid uric, tắc ống thận, sỏi thận – tiết niệu có thể gián đoạn hoặc thay đổi. Ở bệnh nhân Gút có kiểm soát acid uric máu tốt có thể không bao giờ phát triển bệnh thận. Ngược lại người có tăng cao acid uric máu hoặc acid uric niệu có nhiều nguy cơ bệnh thận do Gút Axit uric huyết thanh thường tăng ở những đối tượng mắc bệnh thận mãn tính (BTMT). Gần đây, axit uric đã được quan tâm như là một yếu tố nguy cơ tiềm ẩn trong sự phát triển và tiến triển của BTMT. Hầu hết các nghiên cứu đều ghi nhận rằng nồng độ axit uric huyết thanh tăng cao dự đoán độc lập sự phát triển của BTMT. Tăng nồng độ axit uric ở chuột có thể gây tăng huyết áp cầu thận và bệnh thận bởi sự phát triển của xơ cứng động mạch, tổn thương cầu thận và xơ hóa ống thận. Các nghiên cứu thí điểm cho thấy việc giảm nồng độ axit uric huyết tương có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh thận ở những đối tượng mắc bệnh BTMT. 5 Theo ACR 2012, khuyến cáo điều trị tăng acid uric máu không triệu chứng và đề nghị dùng thuốc hạ acid uric máu là phác đồ bước 1 cho tăng acid uric máu bất kể không có triệu chứng, hiện diện sỏi uric, đồng thời với BTMT hoặc yếu tố nguy cơ tim mạch. Việc sử dụng allopurinol hiện nay có những hạn chế như phải giảm liều khi bệnh nhân suy thận, không kiểm soát được acid uric, tương tác với một số thuốc (mecaptopurine, azathioprine, captopril…) và khả năng gây dị ứng từ mức độ nhẹ (mẩn da) đến nặng (hội chứng Steven Johnson) hoặc rất nặng, tuy hiếm nhưng có thể ảnh hưởng đến tính mạng bệnh nhân. Febuxostat (thuốc Feburic ®) là một thuốc ức chế chọn lọc men xanthin oxidase thế hệ mới, không nhân purin, được Cục quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép lưu hành từ năm 2009. Mới đây, cuối năm 2016, Febuxostat đã được Bộ Y Tế cho phép lưu hành tại Việt Nam. Febuxostat được chỉ định trong điều trị tăng acid uric huyết mạn tính, trong các tình trạng đã xảy ra sự lắng đọng urat ở các mô. Febuxostat ít gây dị ứng, an toàn hơn và không cần thiết điều chỉnh liều ở bệnh nhân BTMT với mức lọc cầu thận ( MLCT) từ nhẹ đến trung bình vì nó được chuyển hóa chủ yếu bởi gan. Nó an toàn và hiệu quả ở bệnh nhân BTMT mà không có các tác dụng phụ nghiêm trọng như allopurinol.6 Trên thế giới có rất nhiều nghiên cứu đánh giá về tác dụng của febuxostat nhưng ở Việt Nam vấn đề này vẫn còn hạn chế. Để góp phần cho việc điều trị và dự phòng bệnh thận do tăng acid uric máu tôi tiến hành thực hiện đề tài “Đánh giá tác dụng hạ acid uric máu của Febuxostat ở bệnh nhân bệnh thận mạn” với 2 mục tiêu 1. Đánh giá tác dụng hạ acid uric máu của Febuxostat (Feburic) ở bệnh nhân bệnh thận mạn có mức lọc cầu thận ≥30ml/phút 2. Tìm hiểu sự thay đổi mức lọc cầu thận và các yếu tố lâm sàng, cận lâm sàng khác sau 3 tháng điều trị Febuxostat (Feburic) ở nhóm bệnh nhân trên