KIỂU HÌNH HEN PHẾ QUẢN Ở TRẺ DƯỚI 5 TUỔI TẠI BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG

Abstract

Hen phế quản là một bệnh không đồng nhất, được đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính đường thở với sự hiện diện các triệu chứng hô hấp như khò khè, khó thở, nặng ngực và ho, các triệu chứng này thay đổi theo thời gian với cường độ khác nhau, đi cùng với tình trạng hạn chế luồng khí thở ra dao động.1 Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi và có xu hướng ngày một gia tăng ở các nước đang phát triển, đặc biệt là ở trẻ em gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, là gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội. Theo ước tính, hiện nay trên thế giới có khoảng 358 triệu người mắc hen. Tỉ lệ mắc hen vào khoảng 1 - 22% dân số các nước.2 Trong những năm gần đây tỉ lệ người mắc hen tăng lên rất nhanh, ước tính vào năm 2025 thì trên thế giới sẽ có thêm 100 triệu người mắc hen mới.2 Tại Việt Nam chưa có con số chính xác về tỉ lệ mắc hen trong cả nước. Một số nghiên cứu dịch tễ ở các vùng và địa phương cho thấy tỉ lệ mắc hen ở trẻ em dao động khoảng 4 - 8%.3-5 Mặc dù chương trình phòng chống hen toàn cầu (GINA) cập nhật liên tục về hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và dự phòng hen, nhưng tỉ lệ hen được kiểm soát còn chưa cao, dao động vào khoảng 5 - 40%.1 Tỉ lệ tử vong do hen cũng có chiều hướng gia tăng, theo GINA hiện nay cứ 250 người tử vong thì có 1 người tử vong liên quan đến hen.2 Trước đây, hen được xem như là một bệnh thuần nhất. Tuy nhiên thực tế lâm sàng cho thấy cách khởi phát bệnh hen giữa các cá thể rất khác nhau, tiến triển bệnh khác nhau và đáp ứng điều trị cũng rất khác nhau. Do vậy ngày nay việc tiếp cận bệnh nhân theo nhóm các đặc điểm về nhân khẩu học, lâm sàng và hoặc sinh lý bệnh thường được gọi là kiểu hình hen ngày càng được quan tâm với mục đích giúp hiểu rõ hơn về cơ chế sinh bệnh học của bệnh, xác định các yếu tố nguy cơ, phân tầng bệnh nhân. Từ đó lựa chọn các phác đồ điều trị và xây dựng chiến lược kiểm soát hen hiệu quả hơn, phù hợp với từng cá thể người bệnh.1,6-9 Trên thế giới đã có nhiều công trình nghiên cứu xác định kiểu hình hen phế quản, tuy nhiên các nghiên cứu chủ yếu tập chung ở người lớn. Ở Việt Nam, các nghiên cứu về kiểu hình hen phế quản và vấn đề ứng dụng cho kế hoạch điều trị, dự phòng và kiểm soát hen ở trẻ em còn chưa nhiều. Chẩn đoán hen phế quản ở trẻ dưới 5 tuổi là một thách thức trong nhi khoa. Việc xác định kiểu hình hen khác nhau giúp thầy thuốc lâm sàng có thái độ xử trí và cá thể hóa trong điều trị. Vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Kiểu hình hen phế quản ở trẻ dưới 5 tuổi tại bệnh viện Nhi Trung ương” với hai mục tiêu sau: 1. Khảo sát kiểu hình hen phế quản ở trẻ dưới 5 tuổi tại bệnh viện Nhi Trung ương từ 01/07/2019 đến 30/06/2020. 2. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng một số kiểu hình hen phế quản thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi.