ĐÁNH GIÁ TÁC DỤNG ĐIỀU TRỊ CỦA CAO LỎNG TỨ QUÂN TRÊN BỆNH NHÂN HƯ LAO THỂ TỲ KHÍ HƯ

Abstract

Theo y học cổ truyền (YHCT), Hư lao là hội chứng bệnh gặp ở những người sức khỏe suy yếu do bẩm sinh (tiên thiên bất túc), do dinh dưỡng kém, do mắc các bệnh mạn tính hoặc ở thời kì hồi phục sau mắc các bệnh cấp tính nặng.1 Trên lâm sàng, hư lao thể hiện ở nhiều chứng hậu khác nhau nhưng về cơ bản đều là do tạng phủ hư tổn, khí huyết âm dương không đầy đủ, bệnh lâu ngày khó hồi phục. YHCT có nhiều phương pháp như dùng thuốc, châm cứu, xoa bóp, khí công dưỡng sinh,… mang lại hiệu quả điều trị tốt. Về dùng thuốc điều trị hư lao cần tùy theo nguyên nhân mà dùng các phương thuốc ích khí, dưỡng huyết, tư âm, ôn dương.1 Hư lao trong y học hiện đại (YHHĐ) tương ứng với bệnh suy nhược cơ thể (SNCT), hay còn được biết với các tên khác là hội chứng mệt mỏi mạn tính (Chronic Fatigue Syndrome - CFS) là tình trạng bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, uể oải một cách chung chung, thường xuyên liên tục và không cải thiện dù đã được nghỉ ngơi. Tình trạng đó gây ảnh hưởng lớn đến việc học hành, làm việc và khiến bệnh nhân không muốn tham gia các hoạt động trong gia đình cũng như ngoài cộng đồng.2 Xã hội ngày càng phát triển, công việc dồn dập, suy nghĩ lo âu nhiều, SNCT trở thành căn bệnh ngày càng phổ biến trong xã hội, và có thể gặp ở bất cứ lứa tuổi nào, đặc biệt có xu hướng tăng dần ở độ tuổi trên 40, và gặp nhiều ở phụ nữ hơn nam giới.3 Xưa nay, nhiều người quan điểm suy nhược cơ thể không phải là một bệnh cần quan tâm, vì khi thăm khám, kiểm tra cho thấy tất cả chỉ số sinh học đều bình thường, nhưng trên thực tế, bệnh gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Người có cơ thể suy nhược luôn cảm thấy mệt mỏi, mất ngủ, giảm trí nhớ, căng thẳng, lo âu, không có tâm trí làm việc, không tìm thấy niềm vui trong cuộc sống. Vì không tìm thấy ở bệnh nhân những tổn thương thực thể nên điều trị theo YHHĐ chủ yếu điều trị các triệu chứng gây khó chịu cho bệnh nhân. Theo YHCT, Hư lao là do tổn thương tạng phủ, trong đó, có tỳ khí hư là thể bệnh hay gặp, gây cho bệnh nhân các triệu chứng như rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, ăn kém, người mệt mỏi, cân cơ teo nhẽo. Điều trị Hư lao thể tỳ khí hư sử dụng chính là bài thuốc “Tứ quân tử thang”. Bài thuốc có nguồn gốc xuất xứ từ Thái bình huệ dân hòa tễ cục phương của đời Tống, gồm bốn vị thuốc Nhân sâm, Bạch truật, Bạch linh, Cam thảo. Đây đều là các vị thuốc có tác dụng ích khí, kiện tỳ, bồi bổ phần khí của cơ thể. Khí có đầy đủ thì huyết mới lưu chuyển được hài hòa.4 Bài thuốc này thường được sử dụng để điều trị những trường hợp sức khỏe yếu, toàn thân suy nhược nặng, nhất là những người do vị tràng hư nhược mà hoàn toàn không muốn ăn, hoặc nôn mửa mà ăn không được, mạch hư nhược. Từ xưa đến nay, bài thuốc Tứ quân tử thang vẫn được sử dụng dưới dạng thang thuốc sắc thông thường. Để làm phong phú và thuận tiện cho việc sử dụng thuốc của bệnh nhân, bệnh viện đa khoa YHCT Hà Nội đã tiến hành sản xuất Cao lỏng Tứ quân, được đóng gói quy cách 100ml/lọ, giúp bệnh nhân dễ dàng uống đúng liều lượng. Từ những vấn đề nêu trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài “Đánh giá tác dụng điều trị của cao lỏng Tứ quân trên bệnh nhân Hư lao thể tỳ khí hư” với hai mục tiêu sau: 1. Đánh giá tác dụng của cao lỏng Tứ quân trong điều trị bệnh nhân hư lao thể tỳ khí hư. 2. Theo dõi tác dụng không mong muốn của cao lỏng Tứ quân trên lâm sàng và cận lâm sàng.