MÔ TẢ ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG VÀ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT CHẤN THƯƠNG TỤY TẠI BỆNH VIỆN VIỆT ĐỨC

Abstract

Tụy là tạng đặc vừa có chức năng nội tiết vừa có chức năng ngoại tiết. Tụy nằm ở tầng trên mạc treo đại tràng ngang, dính vào thành bụng sau, vắt ngang qua cột sống thắt lưng, có liên quan chặt chẽ với tá tràng, đường mật, bó mạch mạc treo tràng trên. Chấn thương tụy là tổn thương không gặp thường xuyên, chỉ gặp khoảng 5% trong chấn thương bụng kín, từ 1-12% trong vết thương thấu bụng. Đây là một tổn thương nặng, tỷ lệ tử vong từ 5- 30%, tỷ lệ di chứng gần 50% [1]. Chấn thương tụy thường đòi hỏi một lực tác động rất mạnh và trực tiếp vào thành bụng dẫn tới tổn thương tụy thường nặng và phức tạp, đa số là có tổn thương phối hợp. Bởi vậy việc chẩn đoán và điều trị chấn thương tụy còn gặp nhiều khó khăn. Các đặc điểm lâm sàng của bệnh cảnh chấn thương tụy thường không rõ ràng và khó phát hiện. Các xét nghiệm sinh học như huyết học, sinh hóa ít có giá trị để phát hiện sớm các thương tổn ở tụy[1]. Trong những thập niên gần đây, với sự phát triển mạnh mẽ của các phương tiện thăm dò hiện đại như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp đường mật qua nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP)… Đối với chụp cắt lớp vi tính, độ nhạy và đặc hiệu trong phát hiện chấn thương tụy là trên 85%. Vì vậy tổn thương tụy được chẩn đoán sớm hơn cả về vị trí tổn thương, mức độ tổn thương, tổn thương phối hợp. Điều đó cũng giúp phẫu thuật viên đưa ra những quyết định xử trí đúng đắn là điều trị bảo tồn hay phẫu thuật nhằm làm giảm tỷ lệ biến chứng và tử vong[2],[3]. Ở nước ta cũng như thế giới những năm gần đây đã có nhiều công trình nghiên cứu về chấn thương tụy. Tuy nhiên, điều trị vẫn còn nhiều tranh cãi. Trong khi điều trị tổn thương ở thân và đuôi tụy đã tương đối thống nhất thì xử lý tổn thương nặng ở đầu tụy và tổn thương tá tụy phối hợp còn là vấn đề cần thảo luận, nhất là những trường hợp cần thiết phải cắt bỏ khối tá tụy trong cấp cứu. Bởi vậy, chúng tôi tiến hành đề tài: "Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và kết quả điều trị phẫu thuật chấn thương tụy tại Bệnh viện Việt Đức", với mục tiêu: 1. Mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng chấn thương tụy được điều trị phẫu thuật tại Bệnh viện Việt Đức. 2. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật chấn thương tụy tại Bệnh viện Việt Đức.